Elke professie kent trends; zo ook projectmanagement. Aan het einde van 2017, slechts luttele kalenderblaadjes verwijderd van een nieuw jaar, waag ik me aan de voorspelling van een aantal trends die, naar ik verwacht, in 2018 zullen doorzetten.

 

1. Blending is de nieuwste projectmanagement methodiek

De tijd is voorbij dat projecten op bijna religieuze wijze volgens één specifieke methodiek werden uitgevoerd. De trend van methodiek-blending zet verder door. Projecten en organisaties zijn geen ‘one size fits all’ en dat leidt in de praktijk tot een mix van verschillende aansturingen. Werd er vroeger nog weleens verwijtend over PINO-projecten (Prince-in-name-only) gesproken, tegenwoordig zijn combinaties van Prince2, Scrum en waterval aan de orde van de dag.

De meest effectieve aanpak varieert per organisatie en project. Het wordt steeds belangrijker een goede inschatting te maken van wat er nodig is om resultaat te boeken en daar de beste methode, of combinatie van methodieken, bij te kiezen. Projectleiders zullen daarom steeds meer wendbaarheid moeten ontwikkelen zodat zij de projectaanpak kunnen aanpassen aan de omgeving.

Natuurlijk vraagt maatwerk iets van het professionele oordeel van de projectleider. Het vereist kennis van verschillende projectbenaderingen en de vaardigheid om een diagnose te kunnen stellen van wat er in deze specifieke context nodig is om beweging te krijgen. Dat is iets wat je niet zomaar leert uit een boek. Het vereist een combinatie van vlieguren maken en zelfontwikkeling; leren aanvoelen wat er nodig is en wat jij uit jouw gereedschapskist moet gebruiken om resultaten te boeken.

 

2. Stakeholders als onderdeel van het projectteam

Als een groep mensen samenwerkt aan een gemeenschappelijk doel gebeuren er geweldige dingen. Intappen op collectieve intelligentie helpt om nieuwe, slimme en gedragen manieren te vinden om resultaten te boeken. En het is zonde om dat in projecten te beperken tot de collectieve intelligentie van de ‘inner circle’ van het team.

Projecten worden steeds meer een product van co-creatie tussen het projectteam en de klant, consument of belanghebbende.

In steeds meer projecten, ook los van scrum, krijgt (of neemt) de eindgebruiker of klant positie als actief onderdeel van het project. Dat is positief voor betrokkenheid en draagvlak. Maar voor projectleiders betekent dit ook dat zij moeite moeten doen om stakeholders op een effectieve manier te betrekken, zodat zij daar profijt van kunnen hebben.

De sleutel daarvoor ligt bij communicatie, communicatie en communicatie. En dat gaat verder dan alleen maar zenden (denk: nieuwsbrief of hoorcollege). Inspraak- of brainstormsessies, ontwerpworkshops, polls of serious gaming; er zijn volop creatieve mogelijkheden om bredere groepen actief te betrekken bij de komende verandering. Locatie of afstand vormt niet langer een belemmering door toenemend gebruik van samenwerkingstools zoals Slack, Yammer of Trello.

 

3. Niet alleen praten over prioritering, maar het ook doen

Veel directies en bestuurders zijn dol op projecten. Het is bijna synoniem voor verbeteren, innoveren, vernieuwen. De projectdruk in organisaties is hoog. Soms zo hoog dat personele capaciteit vooral wordt ingezet op projecten en daarmee het beheer onder druk komt te staan. Met alle gevolgen van dien.

Maar dit is niet de enige keerzijde. Steeds meer organisaties ervaren dat het ontbreken van een heldere lijn en prioritering in projecten leidt tot suboptimale resultaten. Ze proberen gewoonweg teveel te doen met te weinig mensen. Niet alleen betekent dat (te) hoge druk bij de medewerkers, maar ook rijden verschillende projecten elkaar regelmatig in de wielen.

Je hoort al een paar jaar het nodige over portfoliomanagement, maar in de praktijk staat dat bij veel organisaties nog in de kinderschoenen. Zodra het water echter zo aan de lippen staat dat projecten op omvallen of mislukken staan, is prioritering onafwendbaar geworden. En dat is precies het laatste zetje dat nodig is om portfoliomanagement serieus te implementeren en te gaan sturen op prioriteit en samenhang.

Heel simpel gezegd: de tijd is rijp om in plaats van veel projecten slecht, een beperkter aantal projecten goed te doen.

Zo stemmen we de hoeveelheid werk dat we willen verzetten af op het daadwerkelijke aantal beschikbare mensen. In een ideale wereld vormt een heldere organisatiestrategie samen met de beschikbare kennis en vaardigheden het fundament voor deze prioritering, maar dat heeft in veel organisaties nog wat extra aandacht nodig.

 

4. Toenemend belang van soft skills

Projectmanagement is een combinatie van aangeleerde vaardigheden, ervaring en leiderschapskwaliteiten. De meeste organisaties investeren in trainingen rond een specifieke projectmethodiek of in de projectvaardigheden van personeel. Maar steeds meer ontstaat het besef dat veel projecten gaan over verandermanagement. En dat voor het succesvol implementeren van veranderingen ook andere vaardigheden nodig zijn: communiceren, motiveren, verbinden, het duiden van gedrag en daar zo nodig een effectieve interventie op plegen.

Deze zogenaamde soft skills vormen een belangrijk ingrediënt voor projectsucces en zijn met traditionele lesmethoden maar beperkt aan te leren.

Het gaat om het ontwikkelen van persoonlijk leiderschap, van inlevingsvermogen en het kunnen variëren in gedrag, afgestemd op de context en situatie.

Daarom is mentorschap en coaching voor projectleiders in opkomst. Een goede mentor of coach is in staat een projectleider bewust te helpen worden van zijn of haar unieke geluid en voorkeursstijl, zodat hij die optimaal kan leren benutten.

 

5. De millennials komen eraan

De oudste groep millennials is nu halverwege de dertig en pakt zijn/haar rol als projectleider. Een generatie die is opgegroeid met internet, apps en elkaar rap opvolgende ontwikkelingen. Ze staan open voor nieuwe dingen, zijn flexibel en idealistisch.

Dat bepaalt in de komende jaren in toenemende mate hoe projecten worden aangepakt. Niet alleen het gebruik van apps, artificial intelligence en samenwerkingstools zal verder toenemen, maar ook gaan we merken dat projectcommunicatie diverser wordt. Denk aan gebruik van social media, vlogging, het gebruik van infographics en livestreams.

Millenials hebben niet veel met traditionele hiërarchie. Zij willen geen bazen, maar coaches. Geen jaarlijks beoordelingsgesprek, maar een structurele dialoog.

Dat heeft ook gevolgen voor de invulling van hun rol als projectleider. Meer als influencer binnen de groep dan als aanvoerder erboven.

Millenials zijn divergente denkers; ze zijn gewend om veel prikkels tegelijk te verwerken en daarmee snel verbanden te leggen en buiten gebaande paden te gaan. Al met al een mooie verrijking van de projectleiders community.

Dit zijn de trends die ik zie in 2018. Ben je benieuwd hoe goed ik ben in het voorspelllen van de toekomst? Zet alvast maar in je agenda dat we elkaar hier eind december volgend jaar opnieuw treffen, dan deel ik meteen mijn voorspelling voor 2019 met je.